کارشناسی مفهوم علمی ۱۵ فروردین ۱۳۹۷ زمان خواندن: ۵ دقیقه

بررسی انواع ترک دیوار آجری و نحوه جلوگیری از آن

در این پست می‌خوانید:

در این نوشتار درباره علل پدیداری ترک دیوار آجری از جمله ترک های قطری در دیوارهای مربوط به سازه و معیارهای اصلاح آن به بحث و بررسی می پردازیم، با ما همراه باشید.

مطالعه موردی ترک های قطری در دیوارهای سازه های باربر در گوشه های بیرونی

ترک دیوار آجری، مثل ترک های قطری در دیوارهای خارجی در قسمت بالا، عرض بیشتری دارند. با حرکت آنها به سمت پایین از عرضشان کاسته می شود. ترک ها از عایق رطوبت عبور کرده و به فونداسیون خانه می رسند. این ترک ها هنگامی ایجاد می شوند که سازه بر روی خاک رس نشست پذیر همانند خاک رس سیاه ساخته شده باشد. این نوع ترک ها همچنین هنگامی ایجاد می شوند که خانه، فونداسیون کم عمقی داشته باشد.

خاک رس پس از خشک شدن، منقبض می شود و به این صورت فضایی را برای حرکت فونداسیون فراهم می کند. چنین خاکی، در حین تورم و جمع شدگی فشار بسیار زیادی وارد می کند، بنابراین می تواند موجب ناپایداری خاک باربر شود. این حرکت موجب تضعیف فونداسیون و متعاقباً پدیدار شدن ترک های قطری در آجرها در گوشه خانه می شود. علاوه بر آن در برخی از مواقع درختانی که با سرعت زیادی در نزدیکی خانه رشد می کنند، مشکل ترک های قطری را سرعت می بخشند. دلیل این است که ریشه درختان باعث خشک شدن خاک می شود.

شکل 1 . ترک دیوار آجری به صورت قطری

اقداماتی برای جلوگیری از ایجاد ترک های قطری در گوشه بیرونی ساختمان ها

اقدامات زیر را برای جلوگیری از ایجاد ترک های قطری در گوشه بیرونی ساختمان ها انجام می دهند :

1 . فونداسیون ساختمان را روی خاک رس نشست پذیر قرار ندهید. در صورت لزوم عمق فونداسیون را افزایش دهید. فونداسیون خود را بر سطحی بنا کنید که در آن ترک متوقف می شود.

2 . عمق فونداسیون لازم را برای سیستم فونداسیون فراهم کنید.

3 . برای کاشت درخت، فاصله ای حداقل 2 متری از محدوده خانه در نظر بگیرید.

4 . اطراف خانه را به عرض 2 متر با پوشش آب بند انعطاف پذیر بپوشانید.

پوشش آب بندی را با عمق حدود 500 میلی متر زیر سطح زمین ایجاد نموده و آن را 30 تا 40 میلی متر در داخل دیوار ادامه دهید. پوشش مورد نظر بر روی PCC با ضخامت 100 میلی متر گذاشته شده و شیب آن 1 در 30 می باشد و تا داخل بنا ادامه می یابد.

شکل 2 . ترک دیوار آجری

مطالعه موردی ترک های قطری در دیوار پله ای یک سازه باربر چند طبقه

ترک های قطری در دیوارهای پله ای به دلیل تغییر شکل متفاوت دیوارهای باربر داخلی و خارجی متصل به دیوارهای پله ای ایجاد می شوند. هنگامی که بار بیشتری در دیوار مرکزی بعد از دیوار خارجی وجود داشته باشد، دیوار پله ای که متصل به قسمت خارجی و دیوار مرکزی است، تنش برشی بیشتری خواهد داشت. به دلیل این تنش متفاوت، ترک های قطری در دیوار پله ای ساختمان های باربر چند طبقه ایجاد می شود.

می توان از ایجاد این ترک های قطری با طراحی مناسب ساختمان جلوگیری نمود. باید اطمینان حاصل کرد که تنش های برشی در دیواره ساختمان ایجاد می شوند و به صورت یکنواخت بر روی دیوار توزیع می شوند.

شکل 3 . ترک دیوار آجری

مطالعه موردی ترک قطری ناشی از کج شدن دیوار خارجی یا ترک تصادفی در دیوار داخلی یا ترک در کف

این نوع ترک خوردگی به دلیل تغییر رطوبت در خاک نشست پذیر (خاک رس سیاه) و هنگامی که فونداسیون کم عمق بنا باشد، اتفاق می افتد. در هوای خشک، خاک زیر فونداسیون جمع می شود و به این صورت دیوارهای خارجی دچار نشست خواهند شد. به دلیل اینکه جمع شدگی بیشتر در اطراف ساختمان اتفاق می افتد، کج شدگی را بیشتر به سمت خارج شاهد هستیم؛ بنابراین به دلیل کج شدگی دیوار خارجی، ترک های قطری تصادفی بر روی دیوارهای داخلی شکل می گیرند.

هنگام بارش باران، خاک متورم می شود و جریانی معکوسی نسبت به حالتی که ذکر شد، اتفاق می افتد، اما ترک هایی که ایجاد می شوند هیچگاه به صورت کامل بسته نمی شوند؛ کف به سمت بالا برآمدگی پیدا کرده و ناهموار می شود؛ بنابراین ترک هایی در کف به دلیل حرکت خاک ایجاد می شود.

نحوه به حداقل رساندن این نوع ترک قطری در سازه های آجری

از روش های پیشگیری کننده زیر برای به حداقل رساندن این نوع ترک های قطری در سازه های آجری استفاده می شود :

1 . فونداسیون را روی خاک رس سیاه قرار ندهید. فونداسیون بایستی روی خاک زرد مناسب یا خاک مستحکم بنا شود.

2 . فونداسیون باید تا حد امکان عمیق باشد. پوشش آب بند قابل انعطاف بایستی با عرض 2 متر در اطراف سازه ایجاد شود.

مطالعه موردی ترک های قطری در سطح قرنیز پنجره (نعل درگاه)

این نوع ترک قطری در نعل درگاه بازشوهایی با دهانه طولانی ایجاد می شود. دلیل نشست ایجاد شده در سردر RCC ناشی از خشک شدگی می باشد. این ترک ها در قسمت آجری از قسمت انتهایی سردر ایجاد شده است و به سمت بالا گسترش می یابند. این ترک ها اغلب در خشک شدگی اول پس از کامل شدن ساختمان به چشم می خورند.