با انواع عایق حرارتی در ساختمان آشنا شوید

در این نوشتار تصمیم داریم به مصالح عایق حرارتی در ساختمان ، سیستم های عایق کاری و مشخصات مصالح مصرفی در ساخت این عایق ها بپردازیم. با ما همراه باشید.

پیشنهاد دانلود: دانلود مبحث ۱۸ مقررات ملی ساختمان – عایق بندی و تنظیم صدا

مصالح عایق حرارتی عموماً از مواد سبک ساخته می شوند. همچنین عایق کاری حرارتی ممکن است به وسیله ایجاد فاصله هوایی (حفره) بین دو جدار یک عضو ساختمانی تأمین گردد. مصالح عمده ای که برای جلوگیری از گریز گرما به مصرف می رسند، به نام عایق حرارتی شناخته شده اند و به صورت های مصالح انباشته به صورت آزاد، عایق های پتویی به شکل توپ یا قطعه، تخته های عایق، تاوه ها یا بلوک های عایق، عایق های منعکس کننده، عایق های پاشیدنی، کف های تزریفی درجا و عایق های موج دار وجود دارند. جنس مصالح مصرفی در ساخت این عایق ها به شرح زیر می باشند :

عایق های انباشته به صورت آزاد

عایق های انباشته به صورت آزاد یا فله به دو صورت رشته ها (یا تارها) و دانه های سبک وجود دارند. رشته ها شامل پشم سنگ، پشم شیشه، پشم سرباره یا الیاف گیاهی (که معمولاً پشم چوب است) می باشند. دانه ها از مواد معدنی منبسط شده مانند پرلیت، ورمیکولیت، خاک رس و نظایر آن یا از مواد گیاهی مانند خرده های چوب پنبه تهیه می شوند.

عایق های پتویی

این عایق ها از پشم سنگ، پشم شیشه، پشم سرباره، پشم چوب، پنبه، پشم حیوانات در ضخامت های متفاوت تا 100 میلی متر، تهیه و به عرض های مختلف بریده می شوند و گاهی دارای پوششی از ورقه آلومینیوم یا کاغذ صنعتی (کرافت) هستند.

شکل 1 – عایق پتویی

عایق های قطعه ای

یکی دیگر از انواع عایق حرارتی در ساختمان ، عایق های قطعه ای هستند که در اصل مشابه عایق های پتویی هستند، ولی طولشان محدودتر و معمولاً در حدود 1.20 متر و کمتر و ضخامتشان تا 180 میلی متر می رسد. برخی از آن ها دارای پوشش کاغذی هستند که در لبه ها به صورت باریکه ای روی قطعات را پوشانده و نصب آن ها در قاب را سهل تر می سازد.

تخته های عایق

تخته های عایق از مصالح گوناگونی مانند نی، چوب و پشم سنگ ساخته می شوند. تخته های عایق برای منظورهای مختلفی از قبیل پوشش بیرونی و درونی دیوارها و عایق سقف ها برای عایق حرارتی در ساختمان به کار می روند.

تاوه ها یا بلوک های عایق

تاوه ها یا بلوک های عایق حرارتی در ساختمان به صورت قطعات صلب ساخته می شوند و ابعاد آنها تا حدودی از عایق های قطعه ای کمتر است. گاهی اوقات تاوه ها ممکن است برای استحکام بیشتر به صورت دو لایه و بیشتر به هم چسبانده شوند. تاوه ها از مصالحی چون چوب پنبه، خرده چوب و سیمان، پشم سنگ با یک ماده چسباننده، ورمیکولیت با قیر، کف شیشه، بتن متخلخل (کفی یا گازی)، پلاستیک های متخلخل، لاستیک سخت متخلخل، بتن سبک دانه از انواع پرلیتی، ورمیکولیتی یا پوکه رسی ساخته می شوند.

عایق های منعکس کننده

عایق های منعکس کننده از سطوح فلزی و نظایر آن ساخته می شوند و ممکن است بدون پشت بند یا با پشت بند به کار روند. میزان گرمابندی عایق های منعکس کننده بر خلاف سایر عایق ها، به ویژگی های سطحی عایق، فاصله هوایی و اختلاف درجه حرارت بستگی دارد. در مورد عایق های منعکس کننده، نکته مهم این است که فاصله هوایی حداقل 20 میلی متر رعایت شود. این عایق ها چنانچه به نحو شایسته ای نصب شوند، می توانند به عنوان لایه بخاربندی برای عایق حرارتی در ساختمان نیز به کار روند.

شکل 2 – نوعی از عایق منعکس کننده

عایق های پاشیدنی

عایق های پاشیدنی از مخلوط کردن تارها یا مصالح متخلخل با یک چسب، ساخته شده و بر روی سطوح مورد نظر پاشیده می شوند و در نقاطی از ساختمان به کار می روند که شکل یا وضع قرار گرفتن اجزای ساختمانی، استفاده از آن ها را ایجاب می نماید. معمول ترین مصالح مخلوط هایی از آزبست، پرلیت، ورمیکولیت یا پوکه رسی با دوغاب سیمان و در برخی موارد با دوغاب گچ است. کف پلی اورتان نیز ممکن است بعضی اوقات در چند مرحله پاشیده شود.

عایق های کفی ترزیقی درجا

عایق های کفی تزریقی درجا یا توده های متخلخل، از رزین های مایع مصنوعی ساخته می شوند. دو جزء تشکیل دهنده عایق، هنگام مخلوط شدن، کفی تولید می کنند که پس از مدتی سخت شده و فضای تزریق شده را در برمی گیرند.

شکل 3 – عایق های کفی تزریقی درجا

عایق های موج دار

عایق های حرارتی موج دار از کاغذ ساخته می شوند که به صورت موج دار در آورده شده و در چند لایه به هم چسبانده می شوند. برخی از انواع این عایق با یک لایه چسب که بر روی آن ها پاشیده می شود، دارای استحکام بیشتری می شوند. در حالی که در انواع دیگر با یک ورقه پوشانده می شوند و دارای ویژگی گرمابندی بهتری هستند. در طراحی جزئیات عایق کاری ترجیحاً باید از مصالحی استفاده شود که می توان آنها را به راحتی و در داخل کشور تهیه نمود.

شکل 4 – عایق موج دار به همراه فوم

مقاومت حرارتی مصالح به کار رفته در پوسته ساختمان، بستگی به ضخامت، میزان رطوبت محتوی و وزن مخصوصشان دارد. در مناطق مرطوب عایق ها را باید بخاربندی کرد. مقاومت حرارتی برخی از مصالح متداول، در جدول 1 آورده شده است. جز آجر و بتن (اعم از سنگین یا سبک)، سایر مصالح منحصراً باید در اقلیم های خشک به کار رفته و در نتیجه مقاومت حرارتی آن ها، باید معادل شرایط خشک به حساب آید.

جدول 1 – مقاومت حرارتی برخی از مصالح ساختمانی

منبع: نشریه ۵۵ مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی